en

Teknik Kütüphane

🔥 Sprinkler Söndürme Sistemleri

Sprinkler Söndürme Sistemleri, yangını başlangıç aşamasında algılayarak söndürmek üzere tasarlanmış, otomatik yangın söndürme sistemleridir. Sistem, boru hattı, kontrol vanaları, sprinkler başlıkları, uyarı ekipmanları ve pompa gruplarından oluşur.

📌 Çalışma Prensibi

Her sprinkler başlığı, belirlenmiş sıcaklık değerine göre kalibre edilmiş cam tüpler veya fusible link mekanizmalarıyla donatılmıştır. Ortam sıcaklığı, cam tüp içerisindeki sıvının genleşme noktasına (ör. 57°C, 68°C, 79°C) ulaştığında cam tüp patlar ve basınçlı su yangın mahalline boşalır. Sistem, sadece yangının meydana geldiği bölgedeki sprinkler başlıklarının açılmasıyla lokal müdahale sağlar.

📌 Sistem Türleri

  1. Islak Borulu Sprinkler Sistemleri (Wet Pipe Systems)

    • Boru hattı sürekli su ile doludur.

    • En hızlı tepkiyi veren sistem tipidir.

    • TS EN 12845 ve NFPA 13 standartlarına uygundur.

  2. Kuru Borulu Sprinkler Sistemleri (Dry Pipe Systems)

    • Borular azot veya basınçlı hava ile doludur.

    • Donma riski olan açık veya soğuk mahallerde tercih edilir.

    • Su, vana açıldığında boru hattına girer.

  3. Deluge (Boşaltma) Sistemleri

    • Sprinkler başlıkları sürekli açık tiptedir.

    • Algılama sistemi ile senkronize çalışır.

    • Yüksek tehlike sınıfındaki (raf depoları, akaryakıt tesisleri vb.) alanlarda kullanılır.

  4. Pre-Action Sprinkler Sistemleri

    • Boru hattı normalde boş durumdadır.

    • Yangın algılama sistemi devreye girdiğinde borulara su dolar.

    • Veri merkezleri, müzeler, kütüphaneler gibi su hasarının kritik olduğu alanlarda tercih edilir.

📌 Tasarım Kriterleri

Sprinkler sistemlerinin tasarımı, TS EN 12845, NFPA 13, FM Global ve benzeri uluslararası standartlara göre yapılır. Hesaplamalarda dikkate alınan bazı temel parametreler:

  • Tehlike sınıfları: Light Hazard, Ordinary Hazard, Extra Hazard

  • Su debisi ve basınç ihtiyacı (Litre/dakika, bar)

  • Kaplama alanı: Sprinkler başlıklarının birbirine olan mesafesi (3–4 m tipik)

  • Tavan yüksekliği ve alanın kullanım amacı

  • Pompa kapasitesi ve su deposu hacmi

📌 Avantajları

  • Yangını otomatik olarak kontrol altına alır.

  • Lokal müdahale özelliği ile sadece gerekli alana su boşaltır.

  • Hızlı tepki süresi sayesinde can ve mal kaybını minimuma indirir.

  • Tasarım, montaj ve bakım uluslararası standartlara göre yapılırsa uzun ömürlüdür.

📌 Bakım ve Periyodik Kontrol

Sprinkler sistemleri, TS EN 12845'e göre yıllık test ve periyodik kontrollerden geçirilmelidir.

  • Vanaların çalışırlığı,

  • Basınç ve debi testleri,

  • Sprinkler başlıklarının fiziki kontrolü,

  • Alarm ekipmanlarının fonksiyon testleri yapılmalıdır.

Omega Technic olarak, tasarım, projelendirme, montaj ve bakım süreçlerinde ulusal ve uluslararası normlara uygun hizmet sunuyoruz.


🔥 Gazlı Söndürme Sistemleri

Gazlı Söndürme Sistemleri, yangını su veya köpük kullanmadan, özel söndürme gazları ile kontrol altına alan sistemlerdir. Özellikle su ile temasın zarar verebileceği hassas alanlarda (veri merkezleri, elektrik odaları, müzeler, arşivler, laboratuvarlar vb.) tercih edilir.

📌 Çalışma Prensibi

Gazlı söndürme sistemleri, yangın algılama sistemi ile entegre çalışır. Algılama dedektörleri duman, ısı veya alevi algıladığında kontrol paneline sinyal gönderir. Panel, alarm senaryosuna göre ön uyarı verir ve ardından söndürme silindirlerini devreye sokar. Gaz, boru hattı ve nozul sistemi aracılığıyla yangın mahalline boşaltılır.

Söndürme mekanizması 3 farklı etki prensibine dayanabilir:

  1. Oksijen konsantrasyonunu düşürme (boğma etkisi)

  2. Zincirleme yanma reaksiyonunu kesme (kimyasal etki)

  3. Ortam sıcaklığını düşürme (soğutma etkisi)

📌 Kullanılan Gaz Türleri

  1. İnert Gazlar (IG-01, IG-55, IG-541 vb.)

    • Karışım halinde azot, argon ve karbondioksit içerir.

    • Ortamdaki oksijen seviyesini yaklaşık %12–15'e düşürerek yanmayı durdurur.

    • Elektriksel iletkenlikleri yoktur, çevre dostudur.

  2. Kimyasal Gazlar (FM-200, NOVEC 1230)

    • Isıyı absorbe ederek yanma reaksiyonunu durdurur.

    • Temiz gazlardır, söndürme sonrası kalıntı bırakmaz.

    • Elektronik cihazlar için güvenlidir.

  3. Karbondioksit (CO₂) Sistemleri

    • Oksijen seviyesini hızla düşürerek yangını söndürür.

    • İnsan bulunmayan alanlarda (jeneratör odaları, kablo galerileri) tercih edilir.

    • Yüksek konsantrasyonda can güvenliği açısından risklidir.

📌 Tasarım ve Standartlar

Gazlı söndürme sistemleri, uluslararası standartlara göre tasarlanır:

  • NFPA 2001 – Clean Agent Fire Extinguishing Systems

  • ISO 14520 – Gaseous Fire-Extinguishing Systems

  • EN 15004 – Avrupa standartları

Tasarım kriterleri:

  • Korunacak hacmin hacmi (m³)

  • Kaçış süresi (hold time)

  • Gaz konsantrasyonu (minimum % konsantrasyon)

  • Nozul yerleşimleri ve dağılım hesapları

  • Gaz silindirlerinin dolum basıncı (200–300 bar tipik)

📌 Avantajları

  • Su ve köpük sistemlerine kıyasla hassas cihazlara zarar vermez.

  • Söndürme sonrası temizlik gerektirmez.

  • Elektriksel iletkenliği yoktur.

  • Hızlı boşalma süresi (10 sn – 60 sn arası).

  • Uluslararası çevre standartlarına uygundur (NOVEC 1230, ozon tabakasına zarar vermez).

📌 Kullanım Alanları

  • Veri merkezleri ve server odaları

  • Elektrik pano ve trafo merkezleri

  • Müzeler, kütüphaneler ve arşivler

  • Telekomünikasyon odaları

  • Laboratuvarlar

  • Sanayi tesislerindeki hassas üretim hatları

📌 Bakım ve Kontrol

  • Yıllık silindir basınç kontrolü

  • Algılama ve alarm sistemleri testleri

  • Boru hattı sızdırmazlık kontrolleri

  • Nozul ve vana fonksiyon testleri

  • Uluslararası standartlara uygun periyodik bakım raporları

Omega Technic, gazlı söndürme sistemlerinde projelendirme, montaj, bakım ve periyodik kontrol hizmetlerini, TS EN ve NFPA standartlarına uygun olarak sunmaktadır.